همگام سازی صنعت برق با تکنولوژی‌های روز جهانی

برای اولین بار در کشور و در طول ۴ سال گذشته تکنولوژی‌های نوین منابع انرژی توزیع شده در صنعت برق کشور به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت و قابلیت اطمینان شبکه برق را افزایش و از خاموشی‌های ناخواسته جلوگیری کرد.

منابع انرژی توزیع شده (DER) شامل منابع تولید پراکنده (DG) و سیستم‌های ذخیره انرژی پراکنده (DS) می‌شود. از آنجا که این سیستم‌های تأمین کننده انرژی در نزدیکی محل مصرف قراردارند مزایای بسیار زیادی را برای بهره بردار شبکه برق و مشترکان برق فراهم می‌کنند. منابع انرژی توزیع شده

تکنولوژی‌های تولید پراکنده معمولاً شامل، سیستم‌های فتوولتائیک، بادی، میکروتوربین‌ها و مولدهای حرارتی کوچک می‌شود. سیستم‌های ذخیره انرژی پراکنده نیز در مکان‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تولید و مصرف شبکه نیز دقیقاً با هم تطابق ندارد.

سیستم‌های DS عملکرد شبکه برق را بهبود می‌بخشند. این سیستم‌ها باعث می‌شوند که خروجی ژنراتور‌ها حتی در زمان افزایش و کاهش مصرف برق در شبکه ثابت بمانند. همچنین با وجود نوسان در منابع انرژی اولیه همچون باد و خورشید باعث پایداری شبکه می‌شوند. علاوه بر آن با سیستم‌های ذخیره سازی در زمان کمبود تولید، می‌توان برق مورد نیاز شبکه را تأمین کرد.

در ۴ سال گذشته توجه ویژه‌ای نسبت به همگام سازی صنعت برق با تکنولوژی‌های روز جهانی صورت پذیرفت به طوری که استفاده گسترده از منابع انرژی توزیع شده در دستور کار مدیران ارشد صنعت برق قرار گرفت.

افزایش نرخ خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر و همچنین افزایش مدت زمان خرید تضمینی از ۵ سال به ۲۰ سال تعداد زیادی از سرمایه گذاران داخلی و خارجی را به سمت سرمایه گذاری در این بخش سرازیر کرد به طوری که بدون در نظر گرفتن مجوزهای صادر شده و نیروگاه‌های درحال ساخت، طی دو سال اخیر بیش از ۶۲ مگاوات نیروگاه بادی و حدود ۲۵ مگاوات نیروگاه خورشیدی توسط بخش خصوصی به بهره برداری رسیده است؛ بنابراین با تلاش‌های صورت گرفته، ایران نیز به جمع کشورهای دارای نیروگاه خورشیدی بزرگ در مقیاس مگاواتی پیوست.
۳
علاوه بر آن نیز با حمایت‌های صورت گرفته تاکنون بیش از ۲۶۰ نیروگاه خورشیدی به ظرفیتی بالغ بر ۲۳۴۱ کیلووات برای مشترکان برق به بهره برداری رسیده است.

همچنین سهم نیروگاه‌های CHP و حرارتی مقیاس کوچک در انتهای سال ۱۳۹۲ حدود ۵۳۹ مگاوات بود که این رقم در انتهای سال ۱۳۹۵ به بیش از ۹۱۶ مگاوات رسید.

از اینرو انرژی‌های تجدیدپذیر، مولدهای مقیاس کوچک و سیستم‌های دخیره سازی انرژی که پیش از این صرفاً به عنوان پروژه‌های تحقیقاتی مطرح بودند، در ۴ سال گذشته به اولویت‌های مهم صنعت برق تبدیل شدند.

نیروگاه‌های حرارتی در خارج از شهر‌ها و به دور از محل مصرف احداث می‌شوند که همین موضوع علاوه بر تحمیل هزینه برای احداث خطوط انتقال و توزیع، باعث هدر رفت بخشی از برق تولیدی در شبکه می‌شود که با توسعه منابع انرژی توزیع شده، تلفات شبکه برق کاهش و امنیت و قابلیت اطمینان شبکه افزایش می‌یابد.

کاهش تلفات شبکه برق به ویژه در بخش توزیع از مهم‌ترین پروژه‌های صنعت برق در طول چهار سال گذشته بوده است. به طوریکه در طول این مدت تلفات برق از ۶. ۱۵ درصد ابتدای اجرای این طرح به حدود ۷. ۱۰ درصد در انتهای سال ۱۳۹۵ برسد که بخشی از این کاهش تلفات از طریق توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و مولدهای مقیاس کوچک صورت گرفته است.

احداث شبکه انتقال و توزیع برای انتقال انرژی تولیدی خواه یا ناخواه بسته به نوع طراحی شبکه ٬ پراکندگی جمعیت و موقعیت جغرافیایی مقداری تلفات به وجود می‌آورد.

تلفات شبکه طی ۴ سال گذشته علی رغم افزایش سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار مشترک جدید و توسعه شبکه ۵ درصد کاهش یافته است. سالانه حدود ۲۸۰ میلیارد کیلووات ساعت انرژی الکتریکی تولید می‌شود که با در نظر گرفتن قیمت تمام شده هر کیلووات ساعت انرژی الکتریکی در حدود ۱۰۰۰ ریال و جلوگیری از تلفات ۵ درصدی برق در شبکه توزیع، از هدر رفتن میلیارد‌ها تومان جلوگیری شده است.

احداث شبکه انتقال و توزیع برای انتقال انرژی تولیدی خواه یا ناخواه بسته به نوع طراحی شبکه، پراکندگی جمعیت و موقعیت جغرافیایی مقداری تلفات به وجود ایجاد می‌کند که با اقدامات صورت گرفته تلفات شبکه برق ایران به رقم قابل قبول و استاندارد جهانی آن نزدیک شده است.